Lezenswaardige artikelen en columns

Tegengif voor ‘nieuws’ uit (extreem)rechtse hoek


Jarl van der Ploeg in de Volkskrant van 21 november: “Iedere keer als wij, kinderen van de vooruitgang, weer eens te trots zijn op onszelf, zouden we moeten denken aan de tienduizenden boerderijdieren doe we momenteel vrijwel dagelijks vergassen, want dankzij onze veelgeprezen schaalvergroting, efficiëntie, intensivering en innovatie leven we in een land waar we in zes weken tijd 700 duizend dieren uitmoorden en wegmoffelen zonder dat iemand daar nog echt van opkijkt.

Er komt een dag dat we ons vreselijk diep gaan schamen over al die dieren die we doden


De VVD heeft een beeld van ‘de mensen thuis’ waarin ik mij totaal niet herken. Sheila Sitalsing evenmin.

Als mens thuis heb ik er bezwaar tegen dat degenen die hierheen worden gehaald om werk te doen dat niemand wil doen, worden behandeld alsof ze geen volwaardige mensen zijn”
Als mens thuis denk ik: dit is geen natuurramp, maar beleid


Wat zegt het over je wereldbeeld als je een kabinet met Marjolein Faber, Reinette Klever en Femke Wiersma volslagen acceptabel vindt, maar eentje met Jesse Klaver te radicaal? En wat zegt het over je politieke ambities als je dolgraag samenwerkt met JA21, een partij die het ‘bevorderen van remigratie bij mislukte integratie’ bepleit en waarvan de nummer twee ooit zei dat de snelste oplossing voor het vluchtelingenprobleem ebola is, maar je tegelijkertijd GL-PvdA uitsluit omdat dat waarschijnlijk te ‘gezapig’ wordt?”
Beter dan Jarl van der Ploeg in zijn column van 7 november had ik mijn weerzin tegen Dilan Yesilgoz en de VVD niet kunnen verwoorden!

Die sloebers mogen blij zijn dat we niet langer de zweep hanteren


Wilders’ kracht is het zaaien van verdeeldheid. Wakkere, onafhankelijke media zijn vangrails in de strijd tegen, ja toch echt, fascistische bewegingen. Gemakkelijke afwegingen zijn er niet: negeren of publiceren? En factchecks vereisen mankracht. Maar de tijd is voorbij dat de dienstdoende letterknecht achteloos tikkend een bruine tweet tot serieus nieuws verheft,” aldus Marcia Luyten in haar column d.d. 4 november:
Wie de leugen noteert als feit, schuift van het aanvaardbare nog verder naar rechts.


Sander Schimmelpenninck betoogt:

“Wanneer er geen immigratie meer zou zijn, gaat de focus naar ‘links’, transgenders en Nederlandse moslims; de keuze is reuze. Het geloofspakket van extreemrechts is overigens veel breder dan asiel, en bevat ook libertarische ideeën over de economie en cultureel conservatisme. 

Als je een fascist zijn zondebok afneemt komt hij gewoon met een nieuwe


Een nieuwe generatie bevrijdt zich van Wilders

Juist D66 bewees zich als tegenkracht voor Wilders, niet GroenLinks-PvdA, ziet Bas Heijne. Jetten zet Nederland niet neer als belaagd, maar als pragmatisch en optimistisch.

NRC 30 oktober 2025


In een serie artikelen pleit Frank Kalshoven vanaf 7 juni elke zaterdag voor de vorming van een middenkabinet. Voor de complete serie, bijgewerkt tot en met 25 oktober, klik HIER


Onheilsprediker met een steeds groter podium
Telegraaf-verslaggever Wierd Duk is uitgegroeid tot een prominente figuur in het publieke debat, waar hij radicale standpunten inneemt. Veelvuldig en met grote woorden geeft hij ‘ongehoorden’ een stem. Hoe gaat hij te werk en wat heeft hem gevormd?


“Ze kruipen uit hun holen en doen dat inmiddels zonder gêne. Je hoeft je neus maar even boven de digitale riolen te hangen, of boven een willekeurige column in De Telegraaf, en je herkent de stinkende walm die eruit opstijgt direct.” 

Jarl van der Ploeg betoogt:

Geef fascisten de naam die ze verdienen, namelijk fascisten


We proberen het allergrootste, allerstomste, allerbelangrijkste probleem van Nederland op te lossen: stikstof. Het kabinet wil dat ook, maar ze lijken er niet echt uit te komen. Het hele land zit al 6 jaar op slot.



Hoe zou een kabinet van wetenschappers omgaan met de vele uitdagingen waarvoor Nederland staat?

Welke keuzen zouden de knapste koppen in hun vak maken als ze een departement op hun vakgebied mochten leiden? Welke ideeën en oplossingen zingen rond in de wetenschap, maar weten het politieke podium maar niet goed te bereiken? Allemaal snakken de experts naar duidelijke, goed onderbouwde keuzen voor de lange termijn. ‘Wat wíllen we nu eigenlijk?’ Het is een kreet die meerdere wetenschappers in de mond bestorven ligt.

Hoe we het land in grote lijnen moeten inrichten, is daarbij misschien wel de meest knellende vraag. Daarbij horen scherpe keuzen, die de politiek tot diepe frustratie van de experts voor zich uitschuift, terwijl er onder vakgenoten vaak brede eensgezindheid over is. Een harde keuze om de veestapel te verkleinen. Eigenaren van koopwoningen minder in de watten leggen. Afstappen van slopende, zware arbeid door migranten. Meer acceptatie dat de zorg de vraag niet meer kan bijbenen.

Lees hier wat experts zouden doen als ze een departement op hun vakgebied mochten leiden


Sander Schimmelpenninck is niet bang voor laagopgeleide hooligans, wél voor al die hoogopgeleide buurmannen, salesmanagers en huisvrouwen die het stiekem met ze eens zijn: niet Wilders, maar de kleingeestige egoïsten uit de achterban van VVD, JA21, SGP en BBB.

Nergens in Den Haag was antifa te bekennen, wat een werkschuw tuig is het toch

Column, 22 september


Tijd voor een nieuw moreel verhaal

PVV, VVD, JA21, SGP, FVD en BBB zijn partijen die allemaal vinden dat Nederland joods-christelijke wortels heeft. Maar al jaren geleden zeiden verstandige mensen dat die wortels niet deugen, zie bijvoorbeeld rabbijn Lody van de Kamp in dagblad Trouw. (op de tweede pagina). De wortels zijn zowel een manier om geen verantwoordelijkheid te nemen voor antisemitisme in het heden en verleden, als een stok om de islamitische hond mee te slaan.

Interessante column van journalist en historicus Tineke Bennema


Tegen desinformatie bestaat helaas geen vaccin

Wetenschapsjournalist Adriaan ter Braack oordeelt niet over mensen die hun kinderen bewust niet laten vaccineren. Wél over de grootschalige beïnvloeding van deze keuze door onjuiste informatie en onderbuikgekietel, niet zelden door een klein kliekje Facebook geschoolde, van complotje getikte, schaamteloos onbeschaafde bullshitprofeten.

Dagblad Trouw, 16 september 2025


Tot grote teleurstelling van extreem rechts blijkt de moordenaar van Charlie Kirk geen transgender, immigrant of vrouw met paars haar, maar een witte 22-jarige man uit een Republikeins gezin, in een ‘rode’ staat met extreem lakse wapenwetten. Zijn politieke voorkeur is nog onduidelijk.


Politici bedenken wetten voor de voorpagina van De Telegraaf die absurd en niet uit te voeren zijn. Ze toetsen hun plannen niet op uitvoerbaarheid of grondwettelijkheid, en als ze dat wel laten doen trekken ze onwelgevallige adviezen door de wc.”

Aldus Sheila Sitalsing in een column op 13 september 2025

Het thema ‘goed bestuur’ is verdwenen, terwijl het probleem er nog steeds is


Welke politici zouden het in een regering een poosje durven volhouden, ook als de kiezers weglopen?

Kustaw Bessems vraagt zich af: 

Wat als tijdens het kabinet Rutte 4 het CDA en VVD zich minder hadden laten opjutten door respectievelijk de BBB en PVV? Dan had Nederland er beter bij kunnen liggen. De weerstand tegen het stikstofbeleid was groot, maar de mogelijkheden om die weg te nemen ook. Er was een enorme pot geld om boeren uit te kopen of hun bedrijf te vernieuwen. En het besef drong door dat beleid niet van bovenaf moest worden opgelegd, maar ter plekke in samenspraak met de boeren. Provincies waren daar al een heel eind mee. Het is treurig om BBB-minister Wiersma nu om 21 miljard te zien vragen, geld dat destijds al beschikbaar was, maar nu voor beleid dat jaren later komt en een stuk minder uithaalt.Veel migratiemaatregelen hadden ook al kunnen zijn ingevoerd. Misschien was migratie dan niet zo’n zwart gat geworden waarin talloze andere politieke onderwerpen verdwijnen.


‘De betrouwbare mannetjes’ beschrijven een cartoon die op 1 november in de media verschijnt:


De extreemrechtse kiezer is niet voor rede vatbaar

‘Extreemrechts heeft haar kiezers inhoudelijk niets te bieden, daarom kan het weinig anders dan het aanjagen van relletjes, racisme en nationalisme. Progressieve partijen hebben lang gedacht dat inhoudelijke superioriteit genoeg zou zijn om kiezers (terug) te winnen, maar lijken nu te beseffen dat óók zij de modderpoel in moeten. Daarbij heeft men bovendien weinig te verliezen: het is onmogelijk een rationele kiezer kwijt te raken aan extreemrechts.’

Column Sander Schimmelpenninck, 1 september 2025


Heleen Mees

Column:

“Er liggen hele menukaarten klaar met beleidsopties om groeibelemmeringen weg te halen en de groeipotentie van Nederland te vergroten, zoals Sophie Steins Bisschop van DNB terecht opmerkt. Er liggen stapels rapporten en commentaren over het belastingstelsel dat anders moet. Over de woningmarkt die beter moet werken, de stikstofproblematiek, arbeidsproductiviteit en migratie. Waar het aan ontbreekt is politici met visie en lef die stappen zetten om Nederland weerbaar te maken in deze dystopische tijden.”

Waar zijn de politici met visie en lef die Nederland weerbaar maken?


De hypotheekrente-aftrek, ooit bedoeld om de middenklasse aan een eigen huis te helpen, maakt nu een woning voor middenklassekinderen onbereikbaar. De enige partij die echt profiteert van de hypotheekrente-aftrek: de banken.

Marcia Luyten: “Geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek is noodzakelijk om de woningmarkt uit het slop te trekken.”

Goed wonen is een politiek dossier dat uitblinkt in een gebrek aan regie


De plannen van de VVD, die als eerste grote partij haar verkiezingsprogramma lanceerde, beloven weinig goeds. De liberalen komen niet verder dan dat op zorg vooral bezuinigd moet worden door het basispakket uit te dunnen. 

Maar, betoogt Marcel Levi, als je wilt bezuinigen moet je eerst snappen waar de kosten zitten.

Hoe irritant dat een columniste van een landelijke krant het nodig vond huisartsen af te fakkelen


Laten wij doen wat Wierd Duk wil dat wij doen: hem serieus nemen

De normalisering van Duk in de bovenwereld leidt aldus tot normalisering van zijn ideeën in de onderwereld. Het valt niet uit te sluiten dat de makers van Veronica Inside dat zelf niet eens snappen.


Tommy Wieringa geeft voorbeelden waaruit blijkt dat ook in Nederland het fascisme in opkomst is. 

de Volkskrant, 15 augustus

De vruchten van het 21ste-eeuwse fascisme laten zich niet langer bagatelliseren, zelfs niet met je kop heel diep in het zand


Sander Schimmelpenninck in zijn column van 11 augustus:

“Nu de VVD wegzakt in de peilingen en alleen nog het Telegraaf-lezende deel van de achterban lijkt te willen (of kunnen?) bedienen, is het de vraag wat de NRC-lezende VVD’ers gaan doen. Sommige oudere liberalen zullen VVD blijven stemmen uit loyaliteit, maar een flink deel van de jongere aanhang van de VVD is zich aan het oriënteren

Het is pijnlijk voor D66 en Volt dat ze de liberale VVD-vluchteling niet weten te trekken


Aleid Truijens in haar column van 15 augustus:

Yesilgoz hondenfluitje werkt gewoon niet meer. 

“Maar waarom zeggen verstandige VVD’ers hun lidmaatschap niet op als er een morele ondergrens wordt bereikt?”


Kustaw Bessems in zijn column in de Volkskrant van 2 augustus:

Zo gaan verkiezingsbeloften vaak: weg met alle regels! Behalve míjn regels dan natuurlijk

“De VVD wil totale deregulering, maar beschrijft uitgebreid wat de regels voor de arbeidsmarkt zouden moeten zijn. Zo is het vaak: weg met alle regels, behalve míjn regels. Getuige ook de vele bepalingen die de VVD wil uitstorten over migranten, demonstranten, figuren met onfrisse opvattingen en gedetineerden.”


In zijn column van 30 juli 2025 geeft Max Pam (Jood) een definitie van een zionist: ‘zionist is een Jood die in Israël woont.’ Een andere definitie die onder Joden tamelijk gangbaar is en ook door Max’ vader werd gehanteerd: ‘een zionist is een Jood die een andere Jood geld vraagt om een derde Jood naar Israël te sturen.’ Meer van dit soort nuchtere opmerkingen lees je in de column: Opmerkelijk dat precies op de plek waar drie monotheïstische godsdiensten samenkomen, honger dood en verderf rondwaren


Diagnoses horen thuis in de spreekkamer, niet op televisie. Toch voelen steeds meer psychiaters de plicht om Trumps duistere trekken publiekelijke te benoemen. Wat als zwijgen grotere schade aanricht?

Maurice Timmermans in Dagblad Trouw op 27 juli 2027:

‘Trump is een sadistische psychopaat’. Diagnosticeren zonder dat je iemand kent, kan dat wel?


Jarl van der Ploeg schreef op 22 juli een column over het weerzinwekkend ooggetuigeverslag dat Rob Vreeken maakte in Sderot, waar vanaf een heuveltop Israëliers aanschouwen hoe Gaza aan flarden wordt geschoten.

‘Dit nooit meer’, zeiden we, maar we bedoelden: ‘Dit nooit meer tot de volgende keer’


De column van Youp van ’t Hek in de NRC van 19 juli 2025:

Droomvlucht


Column Sheila Sitalsing in de Volkskrant van 5 juli 2025:

NSC gaat de verkiezingen in met een modderpoel van houtje-touwtje-wetgeving als erfenis


Column Özcan Akyol in het AD

Yesilgöz is zo bang dat Wilders haar verslaat bij de verkiezingen dat ze in een imitatie van hem verandert


Oud-VVD-strateeg Bas Erlings schreef een boek over de lessen die hij trok uit de campagne tegen Geert Wilders in 2017. Middenpartijen moeten volgens hem inzien dat kiezers zich vaker laten leiden door beelden en emoties dan door inhoud. En daarop inspelen. 

Lees het interview met Erlings in de Volkskrant van 19 juni 2025:

Kiezers die zich afgewezen voelen, kunnen heel snel radicaliseren


Max Pam betoogt:

Een politicus die verkiezingen wil winnen, dient zo veel mogelijk te beloven. Dat is bij de vorige verkiezingen, die Dick Schoof als minister- president hebben opgeleverd, veelvuldig gedaan. Beloofd werd: het strengste asielbeleid ooit, het openhouden van ziekenhuizen, huurbevriezing en nog zo het een en ander. Dat de beloften niet zijn waargemaakt, doet er veel minder toe. Je kunt altijd zeggen dat zich plotseling onvoorziene omstandigheden aandienden, of dat het geld op was. Anderen de schuld in de schoenen schuiven, is een bekende strategie. Met een beetje demagogie kan een kind de was doen.



De schrijver en columnist Jamal Ouariachi in de column “Dilan Yesilgöz is de Donald Trump van Nederland“, in het dagblad Trouw, 16 juni 2025:

“Sigarenlucht kan jarenlang in een kamer blijven hangen, vandaar dat mensen bij de VVD nog altijd denken aan een beschaafde vent als wijlen Hans Wiegel, maar de VVD is even extreemrechts geworden als PVV, BBB, NSC, FVD, SGP en JA21.”

Dagblad Trouw, 16 juni 2025


Aleid Truijens vraagt zich af:

Welke onderwijsminister maakt een eind aan een kwart eeuw dood water en de lakse gewoonte om de verantwoordelijkheid af te schuiven, van bestuurders naar ministerie, van ministerie naar scholen? Wie heeft de moed om de rotte geur van stilstand te verdrijven?”


Geert Wilders maakt deel uit van een informele beweging die erop uit is westerse democratieën uit te hollen, en is daarmee een bedreiging voor de Nederlandse democratie en veiligheid. Dat lijkt me al voldoende reden om hem uit te sluiten, maar de huidige VVD bewijst nog maar eens dat samenwerken met Wilders meer kapot maakt dan je lief is: je verliest niet alleen zetels, maar ook jezelf.

Tot die conclusie komt Sander Schimmelpenninck in zijn column van 9 juni 2025 in de Volkskrant: Ook van ons land wil de mondiale extreemrechtse beweging een autocratie maken


In niets geeft de VVD-top er blijk van te  beseffen dat we zijn aangeland bij een moment in de geschiedenis waarop we onze democratie kunnen maken of breken. Laat staan dat partijleider Yesilgöz, haar fractie en de VVD-bewindslieden hierin hun verantwoordelijkheid nemen,” betoogt Kustaw Bessems in zijn column Deze VVD-koers gooit onze democratie op de schroothoop en bedreigt de veiligheid van Nederland.

Kustaw Bessems is columnist voor de Volkskrant en werkt als adviseur voor overheden en maatschappelijke organisaties.

de Volkskrant, 7 juni 2025


Het verbijsterendste aan de afgelopen week is misschien wel de gretigheid waarmee Wilders’ coalitiepartners verklaarden dat ze weinig geks hadden gelezen in het tienpuntenplan van Wilders, weinig wat ze niet zelf al vonden, weinig wat ze niet wilden bekijken als er een ‘werkbaar’ voorstel voor kwam, aldus Sheila Sitalsing in haar column: Niemand die het gek vond om te dreigen met het afpakken van paspoorten van Nederlanders

de Volkskrant, 7 juni 2025



Jarl van der Ploeg is niet optimistisch over regering die op z’n vroegst in 2026 wordt gevormd want: “Vanaf 2026 zitten we gewoon opnieuw opgescheept met dezelfde Haagse non-valeurs.”

de Volkskrant, 6 juni



Jarl van der Ploeg schreef een lezenswaardige column naar aanleiding van de val van kabinet Wilders, herstel: Schoof 1. Maar waarschuwt dat weldenkend Nederland zich niet te veel moet verheugen op een kabinet links van het midden. Want zie wat er in Italië gebeurde na de val van het rechts populistische kabinet Conti in 2018.

de Volkskrant, 4 mei 2025


“Terwijl de wolf onder vuur lag in Brussel en Gelderland, maken andere dieren veel meer slachtoffers. Daar hoor je politici niet over”

Jean Pierre Geelen, de Volkskrant 25 mei 2025


“De BBB heeft een letter te veel: een partij die gif spuiten rond woonwijken goedpraat, is er niet voor de burger” , aldus Jarl van der Ploeg in de Volkskrant van 23 mei 2025


Trump bewijst Europese democratieën een dienst 

Marcia Luyten, in de Volkskrant van 20 mei 2025: Jongeren in de VS stemmen massaal op Trump. Diens onverhulde corruptie, wreedheid en incompetentie bewijzen -paradoxaal genoeg – de democratie in ándere landen een dienst. Ze wekken nieuw bewustzijn.


Niet-Moederdag zou zo gek nog niet zijn

De verheerlijking van het moederschap is Debby Gerritsen een doorn in het oog. Kinderen krijgen is het hoogst haalbare, lijkt het wel. Kinderloosheid betekent dat er iets mis met je is. Maar geen kinderen hebben is net zo lifechanging. Alleen: waar blijft die erkenning? Column in het AD, 17 mei 2025


“Mijn vader voorspelde: Israël wordt een zelf opgezette muizenval” Ik moet hem gelijk geven,” zegt Max Pam (jood) in de Volkskrant van 14 mei 2025. Dat Joden, ook al waren ze geboren in Rusland, Nederland of Polen, recht zoudenhebben op de grond van Palestina, vond hij mythologische sibbenkunde.


“Amerika heeft ons verraden, zo simpel is het”, schrijft Joris Luyendijk in een essay  in Trouw, op 3 mei 2025 dat iedereen die vindt dat het zo’n vaart niet loopt met die crisis- en oorlogsdreiging zou moeten lezen. “

“Nederland is al acht decennia afhankelijk van de Verenigde Staten, en het lijkt wel of we daardoor het zelfvertrouwen zijn verloren om zelf onze wereld vorm te geven, schrijft Joris Luyendijk. Toch is de-Amerikaniseren nu hard nodig.”


Welkom in het land waarin de BBB meeregeert


Peter Middendorp in de Volkskrant d.d. 26 maart: Sinds de partij voor goed bestuur het land helpt besturen, hebben we het slechtste bestuur ooit.



Wat werkt WEL tegen de wolf?

Arjen Lubach legt het uit in de uitzending van 26 maart 2025

Op 25 maart was er in de Tweede Kamer een groot debat over de wolf. Die voelt zich thuis in Nederland, en dat merken vooral schapenhouders. Want het aantal dode schapen rijst de pan uit. Deze maand is het 10 jaar geleden dat de #wolf terugkeerde naar Nederland. Kregen we in de loop van de jaren grip op de zaak? 



“Fascisme, veel mensen hebben er gewoon zin in”

‘Narcistische bullebakken’ als Donald Trump hadden in de jaren zestig of zeventig geen schijn van kans gemaakt maar nu wel. Daarvoor groeide in de afgelopen decennia een vruchtbare voedingsbodem,” schrijft David Van Reybrouck in een lezenswaardig essay in dagblad Trouw, d.d. 16 maart 2025.




In veel gemeenten zijn er protesten tegen AZC’s. Daardoor dreigen 3000 opvangplekken niet door te gaan.


Nooit heeft de Tweede Kamer zichzelf zozeer besmeurd als door de verkiezing van Bosma

Column Thomas von der Dunk (de Volkskrant, 7 januari 2024)

Martin Bosma zei op 24 oktober 2010 (!) tegen NRC-ombudsman Arjen Fortuin: ‘Laten we elkaar niets wijsmaken: we liggen elkaar niet. Volgens u ben ik een populist, extreem-rechts, zet ik groepen tegen elkaar op, ben ik stiekem tegen de democratie en eigenlijk deep down inside een fascist.’

‘Een zeer raak zelfportret, ik had het niet kunnen verbeteren. Bosma is inderdaad een populist, extreem-rechts, zet groepen tegen elkaar op, is stiekem tegen de democratie en eigenlijk deep down inside een fascist. Tegen deze karakteristiek valt steeds minder in te brengen.

Lees verder

Lees ook de column van Jarl van der Ploeg: Verder wel een heel vriendelijke en neutrale man overigens, die Bosma




Naar aanleiding van de verkiezingsuitslag van 22 november schreef Arjen van Veelen een spraakmakend artikel in de NRC: ‘Wakker worden in een guur land.’ Dat leidde tot veel reacties, onder meer van Jarl van der Ploeg (Kijk om u heen als u straks naar Rome of Parijs vliegt en zie wat voor paradijs Nederland is) en Sander Donkers (Niemand ontnapte aan Arjen van Veelens lasso). Electoraal geograaf Josse de Voogd, mede-auteur van de ‘Atlas van afgehaakt Nederland’ heeft ook een verklaring voor de ruk naar rechts die Nederland maakte. In het lezenswaardige artikel ‘De geograaf aan de wandel’ beschrijft hij een mogelijkheid om de afgehaakten weer te laten aanhaken.


Als de wolf wordt afgeschoten jagen zijn jongen gewoon door

De wolf en de mens komen regelmatig tot botsing in Nederland. De roep om de wolf te mogen afschieten wordt steeds luider, maar is dit echt de beste oplossing? Als de vader wordt gedood, moeten zijn jongen op jacht, en die doen daat een stuk slordiger.

Lees het betoog van Sebastiaan Grosscurt. (Trouw, november 2023)


De wereldtitel van Max Verstappen heeft weinig met sport te maken

Columnist Bert Wagendorp legt uit waarom. (de Volkskrant, 9 oktober 2023)

Lees ook het eerder verschenen artikel van Peter de Waard over dit onderwerp:

Moet de rijkste sportman ooit ook op het hoogste schavot ooit staan?


Schapen zijn gevaarlijker dan wolven. En kippen, varkens en koeien ook

Het bijtincident in het Drentse Wapse doet voor- en tegenstanders van de wolf op Nederlands grondgebied opnieuw in de haren vliegen. Het dier is een bliksemafleider voor de werkelijke problemen in onze omgang met de natuur.

Niko Koffeman legt uit, waarom schapen, kippen, varkens en koeien een veel groter gevaar voor de mens vormen dan wolven.


We hebben in dit land te maken met politici die te bang zijn om de boeren boos te maken (+ de reacties op deze column)

Wie wil weten hoe het eraan toegaat in de bio-industrie, moet ‘Onder de beesten‘ van Roel Binnendijk en Jeroen Siebelink lezen. Aisha Dutrieux schreef er een column over in de Volkskrant van 30 juni 2023. Naar aanleiding van deze column de titel van de brief van de dag op 1 juli: ‘Wat betekent dierenliefde voor de boeren?’

En enkele dagen daarna schreef een lezer: “De terechte enorme hoeveelheid informatie over ons slavernijverleden roept bij mij de vraag op: zullen mijn achterkleinkinderen over 160 jaar met dezelfde afschuw de verhalen over onze omgang met dieren in deze tijd lezen? Zullen ze dan net zo verontwaardigd zijn over de grote zak geld die uitgekeerd werd aan de slavenhouders als tegemoetkoming voor het verlies, zoals dat nu bij de boeren staat te gebeuren? Of is dat te cynisch?”


Herkauwende melkmachine

Het beeld van die „herkauwende melkmachine” is inmiddels dé waarheid over de koe geworden.

Column Frits Abrahams (NRC, 21 juni 2023)


Hun grootvaders waren boer in de natuur, geen pion in een kille industrie

De tijd van natuurvernietiging door industriële landbouw voorbij. De toekomst is aan echte boeren.

Column Marcia Luyten (de Volkskrant, 19 juni 2023)


Dat het CDA steevast zijn christelijke ziel aan de duivel verkoopt, deert blijkbaar niet

Column van Merel van Vroonhoven naar aanleiding van het diep triest makende interview met Manfred Weber, aanvoerder van de christen-democratische fractie in het Europees Parlement, waartoe ook de Christenunie en het CDA behoren.

(de Volkskrant, 17 juni 2023)


De boer eist ‘toekomstperspectief,’ maar moeten wij daarvoor opdraaien?

De vraag is niet hóé we de boeren toekomstperspectief moeten bieden, maar óf dat wel moet. Laat het PBL dat eens doorrekenen.

Column Bert Wagendorp (de Volkskrant, mei 2023)


Stikstoffuik versus stikstoffeiten

De Stikstoffuik’ trekt links en vooral rechts de aandacht om- dat het probeert de actuele stikstofcrisis in een ander daglicht te plaatsen. Het is een rammelend schotschrift, maar levert wel aanknopingspunten om een paar feiten over stikstof en natuur nog eens op een rijtje te zetten.

Recensie door Sander Wieringa


Het eerlijke verhaal: BBB wil dat Nederland het slachthuis van Europa blijft

De BoerBurgerBeweging vindt het tijd voor een ‘eerlijk verhaal over de voedselproductie van Nederland’. Goed idee! Hier komt het: we doden 1,5 miljoen kippen, 45.000 varkens en 5.000 koeien per dag. De schijn van de beschaafde veehouderij is de grootste leugen van onze tijd.

Simon van Teutem, columnist, gespecialiseerd in politiek. Van Teutem volgt een onderzoeksmaster Europese Politiek aan de universiteit van Oxford en schrijft voor ‘de Correspondent.’


Bij de VVD heeft men elk elementair politiek fatsoen verloren

Column Thomas von der Dunk, (De Volkskrant 5 maart 2023)

Geen Nederlandse premier heeft zo’n spoor van ontwrichtende crises achtergelaten als de langstzittende


Het stikstofprobleem volgens Caroline van der Plas : ‘Ook op landbouwgrond is natuur’ (de Volkskrant,  21 januari 2023)

Een soms triest makend interview waarin Yvonne Hofs de luchtballonnen van Caroline van der Plas lek prikt. Geen enkel idee van deze vrouw houdt stand, ze komt niet met oplossingen en heeft geen enkel weerwoord op de terechte vragen en opmerkingen van Hofs. Het is treurig dat deze lege huls zoveel kiezers lijkt te trekken. Dat voorspelt weinig goeds. 


Minder maar beter, dat maakt het beroep van leraar weer aantrekkelijk

Column Aleid Truijens (De Volkskrant 1 november 2022)


Een kwart van het boereninkomen is subsidie, en dat is nog maar het topje van de ijsberg

Column Frank Kalshoven (De Volkskrant, 31 oktober 2022)


Zonder de volkse horkerigheid van de VVD hadden we nu een extreem rechtse premier

Zolang Thierry Aartsen domme filmpjes maakt en Daniel Koerhuis onbenullige foto’s post, zijn de rechtse hordes gerustgesteld. Een reden om toch maar VVD te stemmen? 

Column Sander Schimmelpenninck (De Volkskrant, 24 oktober 2022)


Dit land is te klein om nog groter te worden

De Nederlandse economie kan niet eindeloos blijven groeien – dat weten we al decennia. Na zeventig vette jaren wordt het tijd dat de politiek durft in te grijpen, zegt journalist Sander Heijne

Essay in De Volkskrant, 10 september 2022


Het fossielfeest van Max Verstappen

In Nederland ben je een held als je een wedstrijdje fossielrijden door natuurgebied wint. Daarmee zet je een land op de kaart. Dat is wat er van ons geworden is: een land waarin we geen goede sporter, maar een goede coureur aanbidden.

Column Pepijn Keppel (Trouw, 5 september 2022)


Een mooie broek

Een goede vriend is iemand die vraagt hoe het met je gaat en luistert naar het antwoord.

Maar zo gaat het niet altijd.

Hilarische column Peter Middendorp (Volkskrant, augustus 2022)


Waarom laten we de agro-industrie niet opdraaien voor het uitkopen van boeren

Column Sander Schimmelpenninck (Volkskrant 5 juli 2022)


Het failliet van twintig jaar wegkijkpolitiek van VVD en CDA is tegelijk het gelijk van links

Column Thomas von der Dunk (Volkskrant, 3 juli 2022)


De heropvoeding van de middenklasse is begonnen

Column Sander Schimmelpenninck (Volkskrant 12 juni 2022)


Dertig jaar hield Rusland zich koest omdat het een sterk Europa zag. Maar na brexit en Trump dacht Poetin ik waag mijn kans

Interview met Yuval Harari (De Morgen, 24 juni 2022)


De stikstofstrijder des vaderlands

Door Tom Kreling en John Schoorl (Volkskrant, 19 februari 2022)

Met succes dwong Johan Vollenbroek de Nederlandse overheid tot een strenger stikstofbeleid. Nu richt hij zijn pijlen op vervuiler Tata Steel. Met een juridische procedure wil hij ‘die tent dicht krijgen’. Wat is het geheim van deze gepensioneerde chemicus en zijn trawanten?


Dit uitstelkabinet krijgt zelf niets voor elkaar

Column Thomas von der Dunk, Volkskrant 6 februari 2022

‘Nederland moet leren leven met Rutte’, aldus de satirische site De Speld op 19 januari. ‘Na meer dan tien jaar Rutte is duidelijk dat de VVD-leider endemisch is geworden. Hij gaat nooit meer weg. Nederland zit inmiddels al weer opgescheept met Rutte IV. Er zo zal er altijd maar weer een nieuwe variant van de premier opduiken.’


Dat liberalen zich roeren in het debat over vermogens belasten is exact wat nodig is

Column Sander Schimmelpenninck, Volkskrant 31 januari 2022

Het debat over de vermogensbelasting kwam deze week écht los. Eerst was daar de Hoge Raad die bepaalde wat iedereen al wist, namelijk dat de huidige vermogensrendementsheffing onrechtmatig is. Daarna kwam Jesse Klaver met het betoog dat inkomen uit kapitaal net zo belast dient te worden als inkomen uit werk, waarna Volt- kamerlid Gündogan een overwaardetax bepleitte. Klaas Knot sloot de week bij Buitenhof passend af door de Nederlandse economie een ‘rentenierseconomie’ te noemen. Hulde!



Vaccinweigeraars met spijt

“Ik ben gered door het ziekenhuis, ik heb veel geluk gehad”

Jefferson van der Heyden (43) ergerde zich aan de opdringerige vaccinatieboodschap. Bovendien was hij jong en gezond, een prik was niet nodig. Tot hij met loeiende sirenes en een dubbele longontsteking werd afgevoerd. Nu hij aan de beterende hand is, weet hij één ding zeker: die prik gaat hij alsnog halen.

Artikel door Hessel von Piekartz en Ellen de Visser (de Volkskrant, 5 augustus 2021)


De tragiek van een land dat alles al weet

De prijs van tien jaar Rutte wordt voelbaar, in de vorm van de toenemende tweedeling in de samenleving. Tussen Nederlanders die bezitten en lenen en Nederlanders die moeten lenen zonder onderpand; tussen Nederlanders die via bijlessen kennis en diploma’s kopen en Nederlanders die steeds armzaliger onderwijs krijgen; tussen Nederlanders die hun droom leven op aftrekposten en Nederlanders die afhankelijk zijn van toeslagen; tussen directeuren-grootaandeelhouder en flexwerkers, tussen Nederlanders met een andere herkomst en Nederlandse Nederlanders, tussen interim-managers en arbeidsmigranten in slachthuizen en daklozenopvang.

(Artikel Mathieu Segers, hoogleraar eigentijdse Europese geschiedenis aan de Universiteit Maastricht en maker van de podcast Café Europa (NRC, 6 maart 2021)


“What the fuck is er aan de hand met Nederland?” 

‘De afbraak die de relschoppers aanrichten is klein bier vergeleken met de afbraak onder Rutte’  (Column Tom Lanoye in Humo, 1 februari 2021)

Lees meer


Planeet wacht ‘verschrikkelijke toekomst’ als de mens niet sneller in actie komt (Esther Bijlo in Trouw, 14 januari 2021)

Klimaatverandering, verlies van soorten en overconsumptie duwen de menselijke beschaving in rap tempo naar ‘een verschrikkelijke toekomst’. Een groep wetenschappers luidt de noodklok.
De maatregelen die volgens hen noodzakelijk zijn zullen vermoedelijk niet getroffen worden door het rechtse kabinet dat ons na 17 maart te wachten staat. Lees meer


De klimaatcrisis verdient de corona-aanpak (Column Bert Wagendorp, De Volkskrant 10 december 2020)

Bert Wagendorp denkt dat we nog zullen terugverlangen naar een overzichtelijk probleem als een coronapandemie, tegen de tijd dat het Binnenhof overloopt


De prijs van roekeloosheid (Column Marcia Luyten, De Volkskrant 9 december 2020)

“Rutte doet een appèl op de zelfbeheersing van burgers en noemt gebrek aan handhaving ‘pragmatisch’. Echter:  in een pandemie is niet halfslachtige zelfsturing maar duidelijk leiderschap pragmatisch. Hij en zijn kabinet zijn de enige die roekeloosheid kunnen beprijzen en de moral hazard terugbrengen”


We zijn verdomde goed, en toch lukt het niet met het klimaat
(Jan van Maarseveen in De Volkskrant, 8 december 2020)

Tegen een levensbedreigend virus hebben we in minder dan een jaar de oplossing gevonden. Op de universiteiten en kennisinstellingen staan wij, en dan bedoel ik met name chemici, fysici en biologen, te popelen om vol op de energie- en grondstoffentransitie in te zetten. Ook de studenten willen niets liever, ze barsten van de energie om nieuwe kennis te ontwikkelen. Maar we kunnen niet, want we hebben onvoldoende middelen. Het is een klein beursje hier en subsidietje daar, het is versnipperd en altijd op de korte termijn gericht.”



Wat te doen met antivaxers? Column Bert WagendorpDe Volkskrant 20 november 2020)

Bijvoorbeeld met de mensen die bedden bezet houden doordat ze niet zijn gevaccineerd – en die daarmee anderen een behandeling tegen niet-vaccineerbare ziekten ontzeggen?


Is het vaccin straks wel veilig? (De Volkskrant, 20 november 2020)

Nu de twee coronavaccins op het eerste oog spectaculair goed werken, dringen zich vragen op over de veiligheid ervan. Wetenschapsjournalist Maarten Keulemans (Volkskrant) neemt de grootste bezwaren onder de loep en stelt ons gerust. “Ik kan geen enkele reden bedenken waarom we nu een verhoogd risico lopen.”


Eerst bang voor het virus, nu wantrouwig over het vaccin (De Volkskrant, 15 november 2020)

Sinds de coronacrisis heeft Nederland er een flinke groep vaccinatieweigeraars bij gekregen. Waar komt hun achterdocht vandaan? En zijn ze nog op andere gedachten te brengen? De Volkskrant ging met zes van hen in gesprek.


Over landbouwbeleid dat er helemaal niet is

Minister Schouten van Landbouw predikt revolutie. Ze streeft naar ‘kringlooplandbouw’. Frank Kalshoven (Volkskrant 31-10 en 7-11- 2020) en Johan Vollenbroek (Trouw 8–10-2020) leggen uit waarom daar helemaal niets terechtkomt “omdat de boeren niet willen en de overheid geen beleid voert om ander gedrag af te dwingen.” 


‘Bij TBC draaide de samenleving ook door’ (De Volkskrant, 3 november 2020)

Interview Ira Helsloot
Opgejaagd door ‘coronaporno’ in de media voeren bestuurders disproportioneel beleid voeren in de coronacrisis. ‘De maatregelen veroorzaken extreem meer schade dan het virus zelf.’


Pandemie bewijst dat we met te veel zijn op de aardbol  (De Volkskrant, 28 oktober 2020)

Het is ‘de olifant in de kamer’, maar volgens bioloog Jelle Reumer moeten we het hebben over overbevolking. Juist de coronapandemie heeft aangetoond dat de aarde de explosieve groei van het aantal wereldburgers niet aankan. Zo moet de kinderbijslag eraan geloven.


Het volgende Wuhan

“De volgende pandemie zou zomaar in Nederland, in plaats van in China kunnen uitbreken.”

Teun van de Keuken geeft aan hoe we dat kunnen voorkomen.

Als deze crisis iets duidelijk maakt, is het dat we veel minder vlees moeten eten.”



Het interview met Geert Mak in het boekje ‘Elf Europese Stemmen’ zou verplichte leesstof moeten zijn voor Europa- en/of klimaat-sceptici, inclusief politici. 

De laatste paragraaf van het interview:

“Hoe het ook zal gaan met deze coronacrisis en hoe zwaar het ook zal worden, dit is eindig. Er komt een nieuw soort normaliteit. Dat kan twee, drie of vijf jaar duren, maar die komt er. Het klimaatprobleem is een andere zaak.

Om de vergelijking met de coronacrisis door te trekken: qua klimaat zitten we in de fase van ‘eind februari’, vlak voor de grote storm. Daarom is het zo belangrijk dat we in Europees vergand met helder verstand, tact en wijsheid te werk gaan. Dit gaat niet over de verkiezing tot leider van het CDA, maar over de toekomst van de planeet en het overleven van de mensheid. Europa zal daarbij een sleutelrol spelen. Dus  moet je met brede blik opereren. Ik wens Nederlandse politice die blik zeer toe. Ze hebben hem nodig.”


Onwaarschijnlijk gesprek met het RIVM (Volkskrant 3-10-2020)

Een bizar artikel over een ‘gewone timmerman’ die de wereld voorliegt over wat het RIVM in een ‘schokkend’ (sic) telefoontje zou hebben gezegd: „Griep 2018 erger dan corona”. Meer dan een miljoen keer beluisterd op Facebook door “kritische” mensen die officiële media betichten van fake nieuws. Lees en huiver!


Lieve Koning (Volkskrant 15-9-2020)

Open brief van Sheila Sitalsing aan onze koning op Prinsjesdag

“Wanneer u straks koetsloos komt aanrijden bij de Grote Kerk in Den Haag, gewoon met de auto als een or- dinair lid van het voetvolk, en we thuis tegen elkaar zullen fluisteren dat er zonder koninklijke parafernalia niet veel méér rest dan een vriende- lijk ogende, fors uitgevallen patser met een te grote boot, heeft u een gouden kans om uw gezag als koning van alle Nederlanders te herstellen.”


Het filter van de democratie moet nodig hersteld (Volkskrant 14-9-2020)

Column van Sander Schimmelpenninck over ‘meningen, geventileerd via sociale media

“Het idee dat iedereen ‘recht’ heeft op een mening is al onjuist. Mensen hebben alleen recht op een mening die ze kunnen onderbouwen, het liefst met enige ter zake doende expertise. Het recht op een mening wordt vooral gepropageerd door lieden die juist helemaal niet geïnteresseerd zijn in andermans mening, maar evenwel menen dat de weigering met hen in gesprek te gaan respectloos is.”



Raakvlakken met de Three Letter Plague (Volkskrant 18-8-2020)

Huisarts Danka Stuyver ziet overeenkomsten tussen de misvattingen over de verspreiding van het HIV-virus en de verspreiding van het coronavirus.

“We kunnen lessen trekken uit de hiv-pandemie. Als het gaat om stigmatisering, valse informatie, wantrouwen en complottheorieën. Want de virussen kun je niet met elkaar vergelijken, maar de gastheer is opvallend, en teleurstellend, constant in zijn gedrag.”


Spelen met de gezondheid van mensen

Bekende influencers zoals Doutzen Kroes en Madonna plaatsen steeds vaker kritische noten bij het coronabeleid, die wetenschappelijk gezien slap onderbouwd zijn. Toch raar, dat complotdenkers die zichzelf kritische ‘denkers’ noemen, dit soort berichten kritiekloos slikken.


Pijn

Jean Pierre Geelen over het jaarlijkse islamitische offerfeest: “Om te kotsen”.


Wie mishandelt er onze koeien?

Dierenarts Nico Hoogland legt uit hoe melkveehouders hun koeien mishandelen.


De lockdown was onnodig en pure paniek

Oud-collega Ira Helsloot (Hoogleraar Besturen van Veiligheid) over hoe we jaarlijks tien miljard kunnen bezuinigen op schijnveiligheid


Disease X

Interview met viroloog Marion Koopmans, die jaren geleden al waarschuwde voor de komst van Disease X



Maar jullie

Over vooroordelen van Noord-Europa over Zuid-Europa.


“Er loopt een diepe kloof door Europa, als we de clichés mogen geloven. Het zuiden is arm, want lui en spilziek, en houdt steeds weer de hand op. Het noorden is rijk, want zuinig en hardwerkend, en betaalt telkens de rekening. Maar wat is daarvan waar?”


Theodicee, of waarom God niet ingrijpt

Max Pam vraagt zicht af: “Wat is God’s plan met het coronavirus?”


Tijd voor herverdeling, of we krijgen echte problemen

Sander Schimmelpenninck: “De mens is zijn eigen grootste vijand. Het grootste gevaar komt niet van het virus, maar van sociaal-economische onrust.”


Het medicijn waar iedereen nu zo naarstig naar zoekt bestaat al 60 jaar: de Pil

Interview met Midas Dekkers in de Belgische krant ‘De Morgen’ over Covid-19


Bill Gates, orakel, weldoener en online-zondebok

“Bill Gates voorspelde de pandemie al. jaren geleden. En nu heeft de miljardair plannen voor de bestrijding. Maar hij wordt gewantrouwd door rechtsradicalen en allerlei complotdenkers op sociale media.”